Auteurs: Soenita Ganpat, Sabrina Soe-Agnie & Brigitte Boon

De tijdelijke commissie onderzoek tbs (commissie Visser) heeft vorig jaar een rapport uitgebracht waarin wordt gesteld dat er verbeteringen nodig zijn in het tbs-stelsel om de maatschappelijke veiligheid ook in de toekomst te kunnen blijven garanderen (TBS, vandaag over gisteren en morgen, 16 mei 2006). Onder andere wordt hierin benoemd dat er speciale aandacht moet komen voor de behandeling van verslaving binnen de tbs. Het rapport van de commissie Visser heeft geleid tot een plan van aanpak dat door het kabinet en de betrokken maatschappelijke instellingen breed wordt gedragen. In het algemeen overleg van 26 oktober 2006 blijkt dat de Kamer enkele wijzigingen in het plan van aanpak voorstelt, waaronder over het vóórkomen van verslavingsproblematiek in de tbs sector. Naar aanleiding daarvan heeft de Directie Sanctie- en Preventiebeleid besloten van het Ministerie van Justitie de opdracht te geven voor het doen van een onderzoek naar het beleid op het gebied van middelengebruik en verslaving in de forensisch psychiatrische instellingen (Toezeggingen tbs, 11 december 2006). In januari 2007 heeft de sectordirectie tbs van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) van het Ministerie van Justitie deze opdracht neergelegd bij het EFP (Expertisecentrum Forensische Psychiatrie). Voor de uitvoering van het onderzoek heeft het EFP samenwerking gezocht met het IVO (Wetenschappelijk bureau voor onderzoek naar leefwijzen en verslaving).

Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is informatie te leveren om te komen tot een startdocument voor het ontwikkelen van een zorgprogramma verslaving dat gebruikt kan worden binnen alle tbs-klinieken. Verschillende tbs-klinieken hebben al zorgmodules en/of zorgprogramma’s voor verslaving binnen hun specifieke setting ontwikkeld. Het is van belang dergelijke praktijkvoorbeelden mee te nemen bij het ontwikkelen van een overkoepelend zorgprogramma. Bekeken kan worden welke van de huidige inspanningen en initiatieven van de klinieken beschouwd kunnen worden als “best practices”. Deze best practices kunnen vervolgens het uitgangspunt vormen bij de ontwikkeling van een geïntegreerd zorgprogramma verslaving, specifiek voor de tbs. Het in kaart brengen van het huidige beleid op papier en in de praktijk middels dit onderzoek vormt daartoe een eerste stap. DJI heeft de intentie uitgesproken om dit onderzoeksverslag neer te leggen bij het EFP en haar te vragen om het zorgprogramma verslaving te ontwikkelen in samenwerking met de tbs-klinieken.