Vraag en doelstelling
In 2010 publiceerde Resultaten Scoren de Richtlijn Vroegsignalering middelenmisbruik- of afhankelijkheid bij jongeren (Snoek e.a., 2010). Om het gebruik van deze richtlijn te stimuleren en eventuele aanvullingen op de richtlijn in kaart te brengen, heeft Resultaten Scoren een viertal projectaanvragen gehonoreerd waarin het werken volgens de richtlijn centraal staat. Deze projecten zijn:
– ‘Uitrol’ van Make up your Mind (VVN, Friesland)
– Intensivering vroegsignalering onderwijs (VNN Drenthe)
– Training vroegsignalering voor Bureau Jeugdzorg Overijssel (Tactus Verslavingszorg)
– Training vroegsignalering voor Bureau Jeugdzorg (Mondriaan).

Opzet van het onderzoek
IVO volgt deze projecten door middel van interviews met betrokkenen en brengt factoren in kaart die het werken met de richtlijn belemmeren en bevorderen. In elke regio wordt gekeken naar de specifieke context en methodieken die worden toegepast. De combinatie van beiden (context en methodiek) bepaalt het uiteindelijke resultaat. Daarnaast worden de verschillende uitvoerende partijen bij elkaar gebracht om de verschillende werkwijzen te bespreken en waar mogelijk op elkaar af te stemmen. Op deze manier wordt tot een advies gekomen over de noodzaak van bijstelling of aanvulling van de richtlijn.
Resultaat van de evaluatie is ofwel een aangepaste versie van de richtlijn (als drastische herziening nodig is) inclusief een beknopte beschrijving van de resultaten van de evaluatie, of alleen een addendum (bij kleine aanvullingen en/of aanpassingen) waarin de resultaten van de evaluatie worden beschreven en adviezen voor toepassing van de richtlijn zijn te vinden.

Resultaten
Het ontwikkelen van een praktijk van vroegsignalering vindt altijd plaats in samenwerking ketenpartners. Preventiewerkers sluiten aan bij een bestaande keten of ze starten zelf een samenwerking. Omdat de richtlijn de volledige samenwerkingscyclus omvat kan ze op elk moment van de samenwerking met ketenpartners van pas komen. Preventiewerker gebruiken de richtlijn vooral als naslagwerk en checklist. Een tweede belangrijke functie van de richtlijn is dat het ketenpartners een gemeenschappelijke inhoudelijke basis levert van waaruit de samenwerking kan worden ontwikkeld. In de praktijk blijkt dat het ontwikkelen van een gemeenschappelijke norm met betrekking tot middelen gebruik is een belangrijk issue dat bijdraagt aan succesvolle samenwerking. Een screeningsinstrument kan worden ingezet als hulpmiddel om te bepalen of gebruik problematisch en of doorverwijzing nodig is. In de richtlijn wordt een aantal suggesties gedaan voor screeningsinstrumenten.

Om de lessen uit dit onderzoek breed onder preventiewerkers bekend te maken, worden de praktijkvoorbeelden uit de rapportage via een emailcampagne verspreid onder preventiewerker in de verslavingszorg. (juli 2013 – januari 2014)

Looptijd
November 2011 – februari 2013

Publicatie
Gebruik van Richtlijn Vroegsignalering bij jongeren (pdf, 425 kB)

Onderzoekers
Elske Wits (projectleider)
Cas Barendregt (onderzoeker)

Financiering
Resulaten Scoren