Vraag- en doelstelling
De afgelopen tijd komen er bij de GGD Rotterdam-Rijnmond signalen binnen van toenemende dakloosheid onder

1) zogenoemde kansloze jongeren met een laag IQ
2) cliënten die uitvallen bij de GGZ
3) gezinnen

Deze dakloosheid manifesteert zich nog niet in het straatbeeld of in de maatschappelijke opvang, maar er is wel genoeg reden om deze signalen te onderzoeken. Eén van de assumpties daarbij is dat de oorspronkelijke doelgroep van langdurig verslaafde dak- en thuislozen langzamerhand wordt vervangen door een nieuwe instroom van dakloze mensen met lichtere, maar niet minder complexe, problematiek. De doelstelling van dit onderzoek was het verkrijgen van inzicht in de achtergrond van groepen daklozen die in omvang toenemenen in de problematiek waar ze mee kampen. Daarbij werd er gekeken naar hoe men de toenemende dakloosheid onder deze doelgroepen kan verklaren en wat er leeft onder deze groepen.

Opzet van het onderzoek
Om een degelijke indruk te krijgen van trends in dakloosheid in Rotterdam hebben we gebruik gemaakt van de RAR methode (Rapid Assessment and Response). Na een brede inventarisatie van nieuwe groepen daklozen hebben we drie groepen nader in kaart gebracht door middel van interviews met professionals, interviews met de doelgroep en een focusgroepsbijeenkomst: (1) jongeren en volwassenen met een (licht) verstandelijke beperking; (2) EU-arbeidsmigranten; en (3) marginaal gehuisveste jongeren die schulden hebben, en werkloos zijn of een opleiding volgen.

Resultaten
Oorzaken van de toename van de groep jongeren en volwassenen met een (licht) verstandelijke beperking die dakloos kunnen raken zijn de veranderende AWBZ-indicatie, een niet-passend hulpaanbod en betere herkenning van de problematiek. De groep EU-arbeidsmigranten lijkt niet toe te nemen, maar deze groep zou extra kwetsbaar kunnen zijn voor dakloosheid vanwege een afname van werkgelegenheid. Bij marginaal gehuisveste jongeren spelen de economische crisis, een kwetsbaar sociaal netwerk, een gebrek aan financiële opvoeding en het beter vinden van de hulpverlening een rol in de toename van deze groep. De mensen uit deze drie doelgroepen leggen de schuld van hun (dreigende) dakloosheid voornamelijk bij zichzelf en zijn over het algemeen tevreden over het hulpaanbod. In het onderzoeksrapport geven we enkele aanbevelingen om dakloosheid onder deze groepen te voorkomen en het hulpaanbod meer passend te maken.

Opdrachtgever
GGD Rotterdam-Rijnmond

Looptijd
juli 2013 – december 2013

Publicatie
Rapport Trends Dakloosheid (pdf, 379 kB)

Onderzoeksteam
Alice Hammink, MSc (onderzoeker)
Minke Dijkstra, MSc (onderzoeker)
Dr. Gerda Rodenburg (projectleider)