Het werken met jongeren en jongvolwassenen in de forensische jeugdzorg kan soms moeilijk zijn omdat ze vaak weinig motivatie voor behandeling hebben. Ze hebben immers vaak niet zelf gekozen voor hulpverlening en hebben vaker ook eerdere negatieve behandelervaringen. Behandelmotivatie is echter wel van belang voor het behalen van positieve behandelresultaten. Deze literatuurstudie vond onder andere dat behandelmotivatie in belangrijke mate wordt bepaald door factoren in de omgeving en dat hulpverleners een belangrijke rol kunnen spelen in het vergroten ervan. Een grote behandelmotivatie voorspelt zowel deelname aan behandeling, als het voltooien ervan. Terwijl een lage behandelmotivatie geassocieerd is met uitval en recidive.
Om meer zicht te krijgen op de te beïnvloeden factoren die samenhangen met behandelmotivatie bij jongeren in de forensische jeugdzorg is er een systematische literatuurstudie uitgevoerd. Om ook de praktijk bij de studie te betrekken zijn er tevens twee bijeenkomsten geweest met een expertgroep van jongeren die zelf met forensische jeugdzorg te maken hebben (gehad) en een digitale expertsessie met professionals uit de praktijk.
In de literatuurstudie zijn 23 wetenschappelijke artikelen geïncludeerd en is er gekeken welke factoren samenhangen met behandelmotivatie. De resultaten indiceren met name bewijs voor het belang van verbondenheid (werkrelatie met hulpverlener) en ervaren autonomie. Daarnaast bleken kenmerken van de behandeling, de behandelomgeving en de behandelaren een rol te spelen. Ook het type en de ernst van de problematiek van een jongere, en met name de mate waarin die daar zelf last van heeft, hangt samen met de behandelmotivatie.
Tijdens de bijeenkomsten met de jongeren werd er dieper ingegaan op de bevindingen uit de literatuurstudie en werden de aanbevelingen geconcretiseerd. De belangrijkste aspecten voor behandelmotivatie zijn volgens de jongeren het hebben van een goede relatie met de hulpverlener, mogen meebeslissen over de behandeling en het gevoel hebben dat er naar je geluisterd wordt.
In de expertsessie met praktijkprofessionals hebben werd er tot slot gesproken over het belang van toekomstperspectief bieden door de hulpverlening aan jongeren en de rol van ouder(s)/verzorger(s) bij de behandeling.
Op basis van de resultaten van de literatuurstudie en de input van jongeren en praktijkprofessionals zijn er aanbevelingen geformuleerd voor het vergroten van de behandelmotivatie van jongeren in de forensische jeugdzorg. Hieronder vallen bijvoorbeeld het faciliteren en opbouwen van een vertrouwensband met jongeren, jongeren een stem geven in hun behandeling, en het bieden van mogelijkheden en toekomstperspectief.
Deze publicatie/dit project is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het Programma KFZ-J.
