De meeste wetenschappers kunnen goed over hun vakgebied praten met andere wetenschappers. Maar kennis delen met een breed publiek vraagt om een ander verhaal.
Van Erik Scherder moeten we bewegen om ons brein jong te houden. Dat zullen veel mensen hebben onthouden van zijn tv-optredens, ook al weten ze waarschijnlijk niet precies hoe hun ommetje helpt om hun hersenen gezond te houden, of dat voor een kleine groep mensen meer bewegen niet per se beter is. Of op welke manier hij dat eigenlijk allemaal heeft onderzocht. Zulke details en nuances beschrijft Erik Scherder wel in zijn wetenschappelijke artikelen, maar dat vertelt hij niet als hij aanschuift bij de talkshows van Matthijs of Beau.
Als hij communiceert met een breder publiek kiest Erik Scherder één boodschap: beweging is goed voor je hersenen! Eén boodschap overbrengen, en dat ook nog in gewonemensentaal, is moeilijk voor wetenschappers, omdat het dan vaak nét niet helemaal klopt. Hersenen blijven natuurlijk niet echt jong door te bewegen, die worden ook gewoon iedere dag een dagje ouder. Maar iedereen kan zich er wat bij voorstellen: jonge mensen kunnen meer onthouden, makkelijker leren en reageren sneller. En zeg nou eerlijk: zou je eerder gaan bewegen om je hersenen jong te houden, of om de achteruitgang van je cognitieve functies te vertragen?
Bij sommige vakgebieden ligt de herkenbaarheid van de boodschap minder voor de hand dan wanneer het gaat om gezond zijn en jong blijven. Toch is herkenbaarheid ook dan de sleutel om een breed publiek te bereiken. Zo lezen mensen die zwoeren om na de middelbare school nooit meer iets met wiskunde te doen met plezier de columns van wiskundige (en hoogleraar wetenschapscommunicatie) Ionica Smeets, omdat zij daarover schrijft in de context van trending Netflixseries, nieuwe coronahobby’s en het voorbereiden van kerstdiners.
Op een alledaagse manier communiceren over wetenschap vraagt dus om een ander verhaal dan het verhaal in een wetenschappelijk artikel of een presentatie op een congres voor vakgenoten. Het scheelt dat wetenschappers voor een herkenbaar verhaal eigenlijk niet ver hoeven te zoeken. Uiteindelijk zijn wetenschappers ook maar alledaagse mensen die alledaagse keuzes moeten maken: een stukje wandelen om jong te blijven of toch die nieuwe serie op Netflix bingewatchen?
Dr. Annemarie Stiekema is onderzoeker bij het Expertisecentrum Hersenletsel Limburg (Maastricht University). Zij doet onderzoek naar de gevolgen van hersenletsel voor het dagelijks leven (wonen, werken, sociale contacten) en naar nieuwe vormen van zorg om mensen te helpen met deze gevolgen om te gaan.
Wil jij meer weten over wetenschapscommunicatie? Kom dan naar de #SciCommLunch! Elke derde donderdag van de maand nodigt het IVO een special guest uit die actief is op het gebied van wetenschapscommunicatie of het toegankelijk maken van onderzoeksresultaten voor een breder publiek dan alleen wetenschappers. Laat je in een online sessie van een half uur inspireren en ontdek hoe jij je onderzoeksresultaten ook breder kan delen dan alleen in een wetenschappelijk artikel of een rapport. Bekijk onze agenda voor de komende #SciCommLunches en meld je aan!
