De gemeente Rotterdam kent bovengemiddeld veel inwoners met schulden, maar deze inwoners worden onvoldoende bereikt door de gemeentelijke schulddienstverlening. Dit komt onder andere door de manier waarop gemeentelijke schulddienstverlening is georganiseerd, zo rapporteerde de Rotterdamse Rekenkamer in 2017. In nauwe samenwerking met gemeente Rotterdam zette het IVO een Community of Practice op om de toegang tot de gemeentelijke schulddienstverlening te verbeteren.

Samen zoeken naar oplossingen

In de Community of Practice (CoP) kwamen uitvoerende professionals en ervaringsdeskundigen die te maken hebben met schulddienstverlening bij elkaar om samen te zoeken naar praktische oplossingen voor gesignaleerde knelpunten. Eén van die knelpunten was dat de set aanvraagformulieren om toegang te krijgen tot de schulddienstverlening (‘de map’) te complex is en mensen met schulden afschrikt. In de CoP bleek dat ‘de map’ te veel informatie bevat en dat voor mensen met schulden de route naar schulddienstverlening onoverzichtelijk is. Er werd bij de Vraagwijzer IJsselmonde een experiment opgezet waarin de map is vereenvoudigd, een routekaart is toegevoegd en betrokken partijen (Vraagwijzer, welzijn en Kredietbank Rotterdam) wekelijks bij elkaar kwamen om af te stemmen. Met behulp van een eenvoudig maar doeltreffend monitoringssysteem (bottom-up ontwikkeld) werden de doorverwijsroutes van mensen met schulden gevolgd.

De opbrengst van deze CoP-ronde is niet alleen de routekaart en vereenvoudigde map, maar ook het afstemmingsoverleg tussen de betrokken partijen op basis van monitorgegevens. Deze werkwijze heeft bouwstenen opgeleverd voor een doeltreffender toeleidingsproces naar de Rotterdamse schulddienstverlening.

Meer regie over de toeleiding

Een tweede vraagstuk dat door de CoP werd opgepakt is de observatie dat wijkteams cliënten met schulden lang vasthouden voordat ze bij de schulddienstverlening terecht komen. In de CoP bleek dat wijkteams de expertise van de Kredietbank Rotterdam (KBR) onvoldoende benutten. Wijkteammedewerkers vinden het aanvragen van schulddienstverlening  veel werk en hebben behoefte aan snellere oplossingen. Ze weten medewerkers van de KBR onvoldoende te vinden. De problemen die wijkteams met toeleiding ervaren, en de oplossingen die zij kiezen, hangen samen met de ambivalente rol die de KBR inneemt in het proces van toeleiding. Onduidelijkheid over de rollen van verschillende partijen rond de toeleiding naar schulddienstverlening is een belangrijk probleem dat breder speelt. Geadviseerd wordt om een regievoerder aan te stellen die meer samenhang en kwaliteit brengt in de processen van toeleiding en dienstverlening. Deze regievoerder wordt aangesteld.

De kracht van de CoP

De kracht van de CoP schulddienstverlening schuilt in de door de werkvloer gedragen analyses en oplossingen.  Of, zoals de gemeentelijk projectleider het formuleerde: “de meerwaarde is dat we met al die partijen bij elkaar zaten en bij elkaar in de keuken konden kijken hoe we werken aan een gezamenlijk probleem”. Vooraf is niet precies helder welke oplossingen worden ontwikkeld, in de loop van het proces kristalliseert zich een oplossingsrichting uit. Die oplossingsrichtingen worden indien mogelijk getest en geëvalueerd. Mooi is dat de inzichten ontwikkeld in de CoP bouwstenen leveren aan de herijking van de keten schulddienstverlening en daardoor de toegang tot schulddienstverlening in Rotterdam verbetert.

Meer informatie:

Drs. Cas Barendregt
Senior onderzoeker/beleidsadviseur
T: 06-42215398
E: barendregt@ivo.nl