IVO seminar


Woonbegeleiding voor Verslaafden, evaluatie van het project (z)Onderdak


 


Datum: dinsdag 27 maart 2007, van 14:30 tot 17:00 uur,


Plaats: Zaal de Unie


Voorzitter:Dike van de Mheen (IVO)


Sprekers:


Cas Barendregt, IVO


Rian Smit, SoZaWe


Katrien Vermeulen, GGD Rotterdam-Rijnmond


Anneke Zuidervaart, Pauluskerk Nico Adriaansstichting


Ron van den Bosch, hoofd Kredietbank Rotterdam


 


Inleiding


Op dinsdag 27 maart 2007 werd in zaal de Unie te Rotterdam het eerste IVO seminar van 2007 gehouden. Het onderwerp van dit seminar was woonbegeleiding voor verslaafden. Aanleiding is het verschijnen van een evaluatieonderzoek naar het project voor ambulante woonbegeleiding voor verslaafden: (z)Onderdak. Hieronder volgt een kort verslag van het seminar.


Ga voor enkele foto?s naar Flickr.com


 


Onderzoek


Onderzoeker Cas Barendregt introduceert het project (z)Onderdak en presenteert de belangrijkste onderzoeksresultaten, waaronder enkele kenmerken van de vijf organisaties die woonbegeleiding bieden.


 


Opvallend is dat elke organisatie haar cliÌÇnten voornamelijk werft uit de eigen voorzieningen. De ene organisatie haalt cliÌÇnten uit de ?eigen? nachtopvang, de ander uit de ?kliniek? en de volgende uit een traject voor woonvaardigheidstraining. Van de 2,4 uur beschikbare tijd per week per cliÌÇnt wordt gemiddeld zo?n 40 minuten daadwerkelijk besteed aan cliÌÇntencontact. De overige tijd gaat op aan bureauwerk ten behoeve van de cliÌÇnt en overhead. CliÌÇnten die de afgelopen maand harddrugs hebben gebruikt blijken twee keer zolang dakloos te zijn geweest en zich minder gezond te voelen, maar ook blijkt dat zijn (veel) minder schulden hebben dan cliÌÇnten die geen drugs hebben gebruik. Ook blijkt dat verslaafden in woonbegeleiding minder drugs gebruiken en minder vaak op straat gebruiken dan verslaafden zonder stabiele woonsituatie.


 


Woonbegeleiders en cliÌÇnten zijn het er met elkaar over eens dat de meeste geleverde (en ontvangen) zorg zich afspeelt op het psychologische en financieel administratieve domein. Als het gaat om onvervulde zorgbehoefte lijkt het erop dat cliÌÇnten vooral extra zorg op sociaal en psychologisch vlak willen en dat woonbegeleiders meer willen betekenen op het financieel administratieve en sociale domein. De conclusie dringt zich op dat de (extra) zorgbehoefte van de cliÌÇnten volgens de woonbegeleiders kunnen worden opgelost door het aanbieden van passende dagbesteding.


 


Klik hier voor de sheets van Cas Barendregt


 


Reactie van de financiers van het project (z)Onderdak


Rian Smit (SoZaWe) ging in op het aspect van dagbesteding en onderstreepte de noodzaak om een goed en gedifferentieerd aanbod te ontwikkelen. Daarnaast gaf zij aan dat het project (z)Onderdak is ontstaan om de leemte die destijds in de AWBZ ontstond te dichten. Tien jaar geleden was het niet mogelijk om deze zorg vanuit de AWBZ gefinancierd te krijgen. Nu met de ontwikkelingen vanuit het Plan van Aanpak MO, lijkt het erop dat in de toekomst ambulante woonbegeleiding wel door het zorgkantoor kan worden gefinancierd.


 


Katrien Vermeulen (GGD Rotterdam-Rijnmond) toonde zich tevreden met de resultaten. Het feit dat cliÌÇnten in woonbegeleiding minder drugs gebruiken en minder op straat gebruiken is een succes. De tijd besteed aan direct cliÌÇntcontact is een punt van aandacht. Vermeulen geeft aan dat ook het schorsingsbeleid onder de loep zou moeten worden genomen. Een ook Vermeulen benadrukt het belang van passende dagbesteding, ook als middel om psychische problemen, zoals eenzaamheid en gering zelfvertrouwen, te kunnen verlichten.


 


De praktijk


Na de pauze gaf Anneke Zuidervaart enkele voorbeelden uit haar praktijk die illustreren hoe complex en uitzichtloos schuldenproblematiek kan zijn. Als maatschappelijk werkster ziet zij soms met lede ogen aan hoe bureaucratische procedures het uiterste vergen van cliÌÇnt en begeleider. Zij wijst op wettelijke normen die de cliÌÇnt wel eens tegenwerken en de cliÌÇnt als een muis in de tredmolen houden (terugbetaling uitkering i.v.m. detentie, eigen bijdrage ziektekosten die heel hoog is, en een forse ophogingen door deurwaarders).


 


Klik hier voor de volledige tekst van de presentatie van Anneke Zuidervaart. 


 


KredietBank Rotterdam


De praktijkbeschrijving van de ingewikkelde financiÌÇn vormde de opmaat naar de presentatie van Ron van den Bosch, hoofd KBR. In heldere bewoording presenteerde hij zijn organisatie. KBR is een organisatie die zowel de belangen van de schuldeisers als de schuldenaren dient, in die zich is KBR een schuldbemiddelaar en niet, zoals vroeger, een schuldhulpverlener. KBR is de enige erkende organisatie in Rotterdam die mensen in WSNP (wet schuldsanering natuurlijke personen) mag aanmelden. KBR is een organisatie in verandering die zich verdergaand professionaliseert. Zo zal KBR een rol op zich nemen in de preventie van schulden: denk hierbij aan cursussen, voorlichting, prepaid energie en het vroeg signaleren van problemen ? het doel is op deze wijze huisuitzettingen te voorkomen. Sleutelwoorden voor de nieuwe werkwijzen van de KBR: outreachend, samenwerking, en niet-vrijblijvend. Er wordt (meer) samengewerkt in ketenverband, want de KBR kan niet alles zelf. Een voorbeeld van ?niet-vrijblijvend? is dat in de toekomst budgetbeheer (door KBR) voorwaarde is om voor schuldbemiddeling of voor WSNP in aanmerking te komen.


 


Het (nieuwe) college heeft een aantal doelstelling voor de KBR geformuleerd die ervoor moeten zorgen dat meer Rotterdammers met problematische schulden kunnen worden geholpen. Hoewel een belangrijk uitgangspunt is dat mensen met schulden moeten leren hun financiÌÇn zelfstandig te beheren, leeft ook het besef dat een aantal burgers dat nooit zal leren en in lengte van jaren ondersteuning nodig zal hebben.


 


Een van de problemen bij het minnelijk schikken van schulden is de opstelling van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB). Zij gaan nooit akkoord met een schikkingsvoorstel en stellen zich feitelijk op als preferent schuldeiser. KBR studeert op creatieve oplossingen. Een ander probleem waar schuldbemiddelaars bij een WSNP traject tegen aanlopen is de definitie van ?stabiele verslaving? (een jaar lang aantoonbaar geen illegale drugs hebben gebruikt). Ook hier studeert KBR op een meer werkbare invulling hiervan.


 


Van den Bosch duidelijk over wat zijn organisatie wel en niet tot de verantwoordelijkheden rekent. Aanmelders moeten zelf een overzicht van hun lopende schulden opstellen, anders kan de KBR niet aan de slag. In de praktijk komt deze taak dus vaak bij (woon)begeleiders en maatschappelijk werkers te liggen. De verwachting is evenwel dat ook binnen SoZaWe een ?formulierenteam? zal worden opgericht.


 


Klik hier voor sheets van Ron van den Bosch


GeÌønteresseerden in een exemplaar van ?het uitvoeringsprogramma schuldhulpverlening?, zoals op 22 september 2006 vastgesteld door het college van B&W, kunnen contact op nemen met <RA.vandenBosch@sozawe.rotterdam.nl>


 


Reacties uit de zaal


V: Hoe komt het dat er zo weinig vrouwen in het project (z)Onderdak zitten?


A: Veel vrouwen zijn in begeleiding bij andere voorzieningen zoals het Zorgcentrum en Intensief Begeleid Wonen. BoumanGGz heeft een stimuleringsbeleid gevoerd om meer vrouwen in (z)Onderdak te krijgen. Het bleek echter dat veel vrouwen die uit andere ?zwaardere? voorzieningen instromen extreem kwetsbaar zijn waardoor het vaker dan bij mannen misliep.


 


V: Kan de KBR niet helpen bij het oplossen van de katvangerproblematiek?


A: Katvangerproblematiek is ingewikkeld (een katvanger is iemand die auto?s of mobiele telefoon op zijn naam zet, zodat de eigenaar geen boetes of facturen krijgt). Zie eerder geschetste problemen met CJIB. KBR heeft het aangekaard bij vorige staatssecretaris en zal dat opnieuw doen bij de nieuwe (Aboutaleb). Iemand merkt op dat bij RDW tegenwoordig achtergrondonderzoek wordt gedaan als iemand meer dan twee auto?s op zijn naam zet. Goed voor de toekomst, maar biedt geen soelaas voor lopende zaken.