Dit onderzoek geeft geen prevalentie-cijfers over het voorkomen van verslaving aan Ritalin of andere ADHD medicatie. Het onderzoek is uitgevoerd binnen een willekeurige steekproef om te onderzoeken of verslaving aan ADHD medicatie voorkomt en aan welke factoren dat gerelateerd is.

Van methylfenidaat (MPH, Ritalin) is bekend dat het op niet voorgeschreven basis gebruikt wordt. Het wordt dan niet gebruikt om de symptomen van ADHD te bestrijden, maar om andere redenen, zoals ‘voor de lol’ (als recreatieve drug) of om beter te presteren. Het is echter onduidelijk of oneigenlijk gebruikers van ADHD medicatie op de hoogte zijn van mogelijke negatieve effecten van MPH gebruik. Het is daarom belangrijk om duidelijkheid te verschaffen over in hoeverre MPH ongezond en verslavend kan zijn voor de gebruikers, specifiek bij gebruik op niet voorgeschreven basis. In een online vragenlijst werden onder meer vragen gesteld over de redenen en gevolgen van het gebruik van ADHD medicatie, verslavende effecten en combinatiegebruik met andere middelen. Om meer inzicht in de wijze van gebruik en de verslavende effecten te krijgen zijn verdiepende interviews gehouden met mensen die aangaven problemen te ervaren bij het niet voorgeschreven gebruik van MPH.

Een gedeelte van de steekproef rapporteerde minimaal drie van de zeven criteria voor middelenafhankelijkheid en kan daarmee verslaafd worden genoemd. Uit de resultaten kwamen vier kenmerken naar voren die samenhangen met verslaving bij niet voorgeschreven gebruik:
1) het hebben van ADHD symptomen
2) wanneer gebruikers de medicatie tevens voorgeschreven krijgen 3) het ervaren van relatief veel positieve effecten
4) het snuiven van de medicatie.

Het is dus belangrijk te beseffen dat gebruik van ADHD medicatie niet zonder negatieve effecten en verslavingsrisico is. Vooral mensen die voldoen aan een of meer van de vier bovengenoemde kenmerken is het aan te raden op te passen met het gebruik van ADHD medicatie. Ook artsen zouden rekening moeten houden met oneigenlijk gebruik en mogelijk verslavende effecten daarvan bij hun patiënten.

Opdrachtgever
Stichting Volksbond Rotterdam

Publicatie
Oneigenlijk gebruik ADHD medicatie IVO Reeks 67 (pdf, 813 KB)

Onderzoekers
Debby van den Ende, Samson Issa, Tim Schoenmakers (projectleider)