Vraag- en doelstelling
Het bieden van goede zorg voor mensen die problematisch alcohol gebruiken of verslaafd zijn houdt meer in dan alleen een effectieve behandeling. Iemand die verslaafd is raakt vaak veel kwijt, zoals werk of een partner. Een goede samenwerking tussen bijvoorbeeld huisarts en verslavingsspecialisten en tussen een behandelaar en familieleden is nodig om de patiënt te ondersteunen in zijn herstel en regie. Hoe preventie, vroegsignalering, behandeling, zorg en actief herstel voor mensen met (beginnende) alcoholproblematiek in goede onderlinge samenhang kan worden aangeboden is nog niet eerder beschreven. De Zorgstandaard problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving schetst vanuit het perspectief van de cliënt een helder, beknopt raamwerk voor het complete zorgcontinuüm.

Het doel van het project is het gezamenlijk (cliënten, professionals en wetenschappers) ontwikkelen van een Zorgstandaard problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving voor volwassenen en jongeren. De zorgstandaard gaat over preventie en vroegsignalering, screening en diagnostiek, behandeling en zorg, terugvalpreventie en re-integratie. Uitgangspunt is een gedeeld eigenaarschap van de cliënt en de behandelaar van de behandeling en zorg, waarbij wordt ingezet op behoud en versterking van de autonomie van cliënten. Herstel, actief geïnformeerde cliënten, zelfmanagement/empowerment, zorg op maat, shared decision making en bijdrage van ervaringsdeskundigheid zijn thema’s die in de zorgstandaard aan de orde komen.

Verloop van het project
Het project is een samenwerking tussen IVO, Stichting Resultaten Scoren en Stichting het Zwarte Gat. De projectorganisatie bestaat uit een projectgroep, een werkgroep van experts en afgevaardigden van de verschillende betrokken beroepsgroepen en cliëntenvertegenwoordigers, en een klankbordgroep van cliënten en familie/verwanten. Het project is gestart met een terreinverkenning. Er is informatie verzameld als basis voor de inhoud van de zorgstandaard (o.a. uit richtlijnen en expert-informatie). Een eerste versie van de zorgstandaard is in het voorjaar van 2016 in drie regio’s uitgetest. Daarnaast heeft een adviesgroep gereageerd op de concept tekst. Bevindingen hieruit zijn verwerkt in de zorgstandaard. Na de consultatiefase eind 2016 zal in maart 2017 de autorisatiefase starten. Tegelijk worden een patiëntenversie, onderhoudsplan en implementatieplan afgerond.

Ten behoeve van de zorgstandaard is een literatuurstudie naar genderverschillen in middelengebruik en verslaving uitgevoerd door Tilburg University, Women Inc. en de Alliantie Gender en Gezondheid.

Looptijd
Januari 2015 – mei 2017

Opdrachtgever
Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz (NKO)

Medewerkers
Dr. Barbara van Straaten (onderzoeker, IVO)
Ir. Elske Wits (projectleider, IVO)
Marcel van Nattem (het Zwarte Gat)
Rianne Kasander (Resultaten Scoren)