Vraag- en doelstelling
Over GHB (Gamma-Hydroxy-Butyraat) verschijnen de laatste jaren regelmatig berichten in de media. Sinds 2009 nemen berichten toe dat GHB gebruik in opkomst in Nederland, vooral onder jongeren. Ook verslavingszorginstellingen geven aan dat er een toename is van het aantal personen dat in de verslavingszorg behandeld wordt voor GHB problematiek. Doel van dit onderzoek was het in kaart brengen van de kenmerken van GHB gebruikers in Nederland, bijvoorbeeld demografische kenmerken, gebruikspatronen, motieven om GHB te gebruiken, ervaringen met GHB en hulpzoekgedrag voor problemen die samenhangen met GHB gebruik. Daarnaast werd gekeken welke subgroepen te onderscheiden zijn binnen de totale groep GHB gebruikers. Hierbij kan gedacht worden aan specifieke groepen in het uitgaanscircuit, scholieren in het bijzonder onderwijs, jongeren in de jeugdzorg, groepen jongeren in de provincie of dak- en thuislozen. In dit onderzoek lag de nadruk op (hang)jongeren in de provincie en thuisgebruikers Tenslotte werd in kaart gebracht wat de aangrijpingspunten zijn voor de preventie van (problematisch) GHB gebruik in deze verschillende subgroepen.

Opzet onderzoek
Het onderzoek bestond uit twee fasen. In de verkennende fase werden de kenmerken van GHB gebruikers in kaart gebracht door middel van telefonische interviews met sleutelfiguren en analyse van data van het LADIS (Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem). In de verdiepende fase werd informatie over gebruikers van GHB in kaart gebracht door middel van focusgroepen en (telefonische) interviews met GHB gebruikers zelf. In deze fase spraken we (hang)jongeren in de provincie en thuisgebruikers.

Resultaten
Er bestaan in Nederland al verschillende activiteiten in het uitgaansleven om (nieuwe) GHB gebruikers voor te lichten over de werking van GHB en de mogelijke gevolgen ervan. Ook wordt personeel in het uitgaansleven getraind in het signaleren van GHB gebruik en het handelen bij een overdosis. Er zijn nog maar weinig preventieactiviteiten gericht op problematisch GHB gebruik onder hangjongeren en thuisgebruikers. Voor deze twee groepen, die een verhoogd risico hebben om (problematisch) GHB te gaan gebruiken, is een selectieve preventieaanpak vereist. De outreachtend jongerenwerker is een belangrijke schakel tussen de hangjongeren en de hulpverlening. De thuisgebruikers die recreatief GHB gebruiken worden waarschijnlijk bereikt via de al bestaande preventieactiviteiten in het uitgaansleven en op het internet. De dagelijkse thuisgebruikers uit dit onderzoek vereisen een intensieve preventieaanpak. Zij kunnen mogelijk opgespoord worden via het sociale netwerk van GHB gebruikers die al bekend zijn bij de verslavingszorg, of er kan een applicatie ontwikkeld worden voor de smartphone om hen te bereiken. Een andere mogelijkheid om met de groep thuisgebruikers in contact te komen is via een intensieve wijkgerichte preventieaanpak, waarbij een team van preventiewerkers de gebruikers opzoekt in hun thuisomgeving.

Opdrachtgever
Stichting Volksbond Rotterdam

Publicatie
Preventie van GHB gebruik in Nederland – Onderzoek naar de kenmerken van GHB gebruikers, in het bijzonder van hangjongeren en thuisgebruikers (pdf, 1 MB)

Onderzoeksteam
Alice Hammink, MSc
Dr. Ir. Carola Schrijvers (projectleider)