Vraag- en doelstelling 

De afgelopen jaren heeft onderzoeksbureau IVO onderzoek gedaan naar wat in de volksmond wel ‘internetverslaving’ wordt genoemd. De onderzoekers spreken zelf bij voorkeur van compulsief internetgebruik aangezien de verslaafde niet zo zeer aan het internet als wel aan datgene wat hij of zij op het internet doet is verslaafd. Compulsief internetgebruik uit zich in het veelvuldig langer gebruik maken van het internet dan gepland, het voordurend bezig zijn met internet, ook wanneer men niet achter de computer zit, het verwaarlozen van relaties met vrienden en familie die niet online zijn en het gebruiken van het internet om problemen te ontvluchten.

Opzet onderzoek
In een drietal studies werden oorzaken en gevolgen van compulsief internetgebruik verkend. Daarnaast is een vragenlijst ontwikkeld en gevalideerd om compulsief internetgebruik te meten, de zogenaamde Compulsive Internet Use Scale (CIUS).

Onderzoeksresultaat

Uit het onderzoek wordt duidelijk dat veel internetgebruikers weleens enkele kenmerken van compulsief internetgebruik vertonen of hebben vertoont, maar dat slechts een klein deel van de gebruikers (minder dan 1%) ernstig symptomen van compulsief internetgebruik vertoont. In Nederland zou het dan gaan om ongeveer 60.000 tot 70.000 internetgebruikers. Deze mensen, zowel mannen als vrouwen, zijn gemiddeld zo’n 35 uur per week online. Compulsieve gebruikers blijken daarbij gemiddeld iets jonger dan niet-compulsieve gebruikers.

         

Compulsief internetgebruik blijkt vooral samen te hangen met het gebruik van het internet voor bepaalde doeleinden. Uit het onderzoek komt naar voren dat vooral internetgebruikers die veel tijd besteden aan gamen, het zoeken naar online erotica en het gebruiken van chatprogramma’s een grotere kans hebben compulsief van het internet gebruik te maken.

         

Uit het onderzoek wordt duidelijk dat vooral mensen met een lage emotionele stabiliteit (mensen die snel prikkelbaar, angstig en nerveus zijn) gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van compulsief internetgebruik. Compulsieve internetgebruikers blijken dan ook vaker depressieve klachten te hebben, vaker eenzaam te zijn en minder zelfvertrouwen te hebben. Dit kan echter zowel een gevolg zijn van compulsief internetgebruik als een oorzaak. Ook impulsieve mensen blijken gevoeliger te zijn voor het ontwikkelen van compulsief internetgebruik. Meer dan ‘gewone’ internetgebruikers blijken compulsieve internetgebruikers de neiging te hebben direct op prikkels te reageren zonder stil te staan bij eventuele negatieve gevolgen.

 

Uit het onderzoek is duidelijk geworden dat slechts een kleine minderheid van alle internetgebruikers ernstige problemen ontwikkelt. Door het grote aantal internetgebruikers betreft het echter uiteindelijk een grote groep, vooral jongere mensen. De mogelijk ernstige gevolgen voor de verdere ontwikkeling maken dat compulsief internetgebruik onder jongeren bijzondere aandacht vraagt, waarbij dit proefschrift hopelijk bijdraagt aan een verdere onderkenning van het probleem en de ontwikkeling van een hulpaanbod stimuleert.

Financier

Stichting Volksbond Rotterdam

 

Onderzoeker

Gert-Jan Meerkerk

Publicatie

Proefschrift Pwned by the Internet – Explorative research into the causes and consequences of compulsive internet use (Pdf, 1,1 MB)