Hoe kunnen organisaties in onderwijs en praktijk samenwerken aan betere integrale ouderenzorg in de thuissituatie? Wat wordt er van partijen gevraagd die bijdragen aan een sluitende aanpak voor mensen met onbegrepen gedrag en hun omgeving? Het zijn complexe vraagstukken die alleen in samenwerking kunnen worden opgelost. Een leernetwerk kan helpen hier vorm aan te geven. Onderzoeksinstituut IVO en Platform31 evalueerden en begeleidden 16 leernetwerken die zich op deze opgaven richtten.

Toegevoegde waarde

Leernetwerken zijn samenwerkingsverbanden tussen onderwijs en praktijk waarin de uitwisseling en samenwerking tussen docenten en professionals wordt versterkt. Het draait in de leernetwerken om het ontwikkelen van de kennis en vaardigheid om samen, ieder vanuit zijn/haar vakgebied, een situatie te begrijpen en te komen tot een werkwijze waarin ieders expertise optimaal wordt benut. De toegevoegde waarde van leernetwerken zijn volgens deelnemers onder andere: nieuwe contacten opdoen, nieuwe inzichten verwerven, een vergroot omgevingsbewustzijn, het cliëntperspectief meer als uitgangspunt nemen, een ‘bredere blik’ en het opdoen van ervaringen met domeinoverstijgend leren.

Continue aandacht nodig

Eén van de inzichten is dat het bouwen aan interprofessioneel leren tijd en continue aandacht vergt; het gaat niet vanzelf. Uit de evaluatie blijkt namelijk dat professionals in zorg, veiligheid en onderwijs in toenemende mate ervaren dat zij hun collega’s uit andere domeinen nodig hebben voor goede uitoefening van hun vak. Tegelijkertijd is in veel organisaties interprofessioneel leren en samenwerking tussen organisaties of domeinen nog nieuw.

Hoe zet je een leernetwerk op?

Hoe begin je als je eraan denkt een leernetwerk op te zetten? Analyseer als eerste de omgeving waarin het leernetwerk beoogt te opereren. Wat is de leer- of kennisbehoefte van organisaties en haar medewerkers? Leernetwerken kunnen verschillende accenten krijgen, zoals focus op onderwijs, focus op samenwerking tussen professionals en focus op het delen van kennis. Wat past hangt af van context en behoefte. In de leernetwerken die werden geëvalueerd zijn ervaringsdeskundigen betrokken als deelnemer. Dit stimuleert om rekening te houden met het cliëntenperspectief. Het zorgt voor een rijker perspectief en nodigt uit om niet alleen vanuit de professionele rol te kijken maar ook vanuit het mens-zijn. Denk ook in een vroeg stadium na over financiering. Dit stelt organisaties in staat medewerkers beschikbaar te stellen om deel te nemen aan leernetwerken.

Inzichten toekomstige leernetwerken

ZonMw financierde het opzetten van leernetwerken binnen haar programma’s Langdurige Zorg en Ondersteuning en het Actieprogramma Verward Gedrag en verzocht Platform31 en Onderzoeksinstituut IVO deze leernetwerken te evalueren. De evaluatie staat dicht op de dagelijkse praktijkdoor interviews met direct betrokkenen, observaties van bijeenkomsten en het organiseren van uitwisselingsbijeenkomsten voor projectleiders van de leernetwerken. Dit leverde veel inzichten op waar toekomstige leernetwerken van kunnen profiteren. Zo kwam er zicht op werkzame elementen en generieke principes bij het opzetten, verbreden en bestendigen van een leernetwerk.

U vindt deze in het rapport ‘De waarde van leernetwerken’ en in een factsheet (Pdf) waarin we zes inzichten voor een goed lopend leernetwerk delen.