Achtergrond
Er zijn belangrijke gezondheidsverschillen op nationaal, regionaal, en lokaal niveau. Wijken met meer inwoners met een lagere sociaaleconomische positie hebben een minder goede gezondheid, doordat ze in sociaal minder goede omstandigheden leven. Dit kan vervolgens leiden tot meer stress en weer andere gezondheidsproblemen. Dit patroon van sociaaleconomische clustering van gezondheidsproblemen wordt ook wel syndemische kwetsbaarheid genoemd. Deze kwetsbaarheid wordt vaak ook bepaald door (structurele) factoren buiten het individu om. De huidige sociale en gezondheidssystemen lukt het echter niet deze syndemische kwetsbaarheid te voorkomen en gezondheidsprogramma’s zijn vaak op één gezondheidsprobleem gericht, terwijl het vaak juist gaat om meerdere problemen.
Onderzoeksdoelen
Om de gezondheidsongelijkheden te verminderen, wordt onderzocht hoe de veerkracht van gemeenschappen versterkt kan worden om met syndemische kwetsbaarheid om te gaan.
Opzet
De wijken en burgers zelf staan centraal in deze aanpak. Door co-creatie gedurende het hele project in twee wijken (een in Leiden en een in Den Haag) wordt een veerkracht methode (community resilience approach) ontwikkeld om de structurele mechanismes aan te pakken die tot syndemische kwetsbaarheid leiden in een wijk of gemeenschap.
Deze methode wordt gebaseerd op nieuwe wetenschappelijke inzichten over:
- opeenstapeling van gezondheidsproblemen op wijk en gemeenschapsniveau;
- processen in verschillende sociaalecologische systemen (individu/gezin, gemeenschap/wijk, beleid) die tot clustering van gezondheidsproblemen leiden of juist tegengaan;
- activiteiten in verschillende sociaalecologisch systemen die de veerkracht, welzijn, en gezondheid bij kwetsbare individuen en gemeenschappen kunnen versterken; en
- de effecten van deze activiteiten op deze veerkracht, gezondheid en welzijn.
Onderzoeksinstituut IVO geeft tijdens dit onderzoek de wetenschapscommunicatie vorm.
Looptijd
Augustus 2022 – juli 2026
Nieuws uit het project
- Januari 2023: Interview met onderzoeker in de wijk Marieke Breed
- April 2023: Video met uitleg over Syndemics
- Juni 2023: Interview met Nienke Slagboom: “Het kennen van de lokale geschiedenis helpt om aanhoudende gezondheidsongelijkheid te begrijpen”
- September 2023: Podcast Generatie Gezond
- September 2023: Blog Marieke Breed: Een kaasplank zonder vragen
- November 2023: Verslag bijeenkomst in Moerwijk
- December 2023: 20 tips uit Moerwijk voor onderzoekers
- Januari 2024: Blog Samantha Groenestein: Laat je onderzoeksvraag niet alleen afhangen van de cijfers
- Januari 2024: In sommige wijken word je zieker (interview met Matty Crone en Samantha Groenestein in Leids Universitair weekblad Mare)
- Februari 2024: Blog Marieke Breed: Participatie in de wijk: Wie helpt wie de morele drempel over?
Financier
Nationale Wetenschapsagenda (NWA), programma Gezondheidsverschillen – Beter benutten van het gezondheidspotentieel van mensen met een lagere sociaaleconomische positie
Initiatiefnemers
LUMC, Haagse Hogeschool, Hogeschool Leiden, Onderzoeksinstituut IVO in samenwerking met GGD Haaglanden en GGD Hollands Midden, gemeenten Den Haag en Leiden.
