Achtergrond
Gemeenten zijn sinds de decentralisaties van 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning van burgers bij hun zelfredzaamheid en participatie. De Wet tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatie eigen risico (Cer) werden afgeschaft. Beide regelingen waren bedoeld om chronisch zieken en gehandicapten een gerichte compensatie te bieden voor de hoge zorgkosten waar zij mee te maken hebben. In de praktijk bleken deze maatregelen hun doel vaak niet te bereiken.

Op dit moment kunnen gemeenten zelf bepalen hoe zij hun inwoners financieel maatwerk bieden. Dit doen ze op verschillende manieren, maar de meest gebruikte vorm is het aanbieden van een collectieve zorgpolis. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil een onderzoek naar de manier waarop gemeenten nu maatwerk bieden. Het IVO voert dit onderzoek uit in samenwerking met Platform31, het Verwey-Jonker Instituut en Rebel Group.

Doel
Het doel van dit onderzoek is een overzicht bieden van gemeentelijke regelingen gericht op het financieel compenseren van mensen met een chronische ziekte en/of handicap. Daarnaast wil dit onderzoek inzicht bieden in de manier waarop gemeenten de omslag hebben gemaakt van een ongerichte automatische tegemoetkoming naar maatwerk gericht op de persoonlijke situatie van de burger.

Opzet
We inventariseren de bestaande regelingen voor financieel maatwerk onder 352 gemeenten. Daarnaast inventariseren we onder 31 cliëntorganisaties in hoeverre de doelgroep bekend is met de regelingen. Ook vragen we hen naar hun ervaringen met de regelingen. Tot slot voeren we vijf casestudies uit van specifieke gemeenten. We doen dit door middel van desk research, enquêtes en groepsinterviews met beleidsmedewerkers van gemeenten, professionals die regelingen bekendmaken/die inwoners inschrijven en vrijwilligers rondom schulden en financiën uit de geselecteerde gemeenten.

Looptijd
Maart 2021 – juni 2021

Financier
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Resultaten
Nieuws: Lokaal financieel maatwerk effectiever bij hoge zorgkosten dan compensatieregelingen
Eindevaluatie: Goed geregeld? Een onderzoek naar gemeentelijke regelingen rondom financieel maatwerk voor hoge zorgkosten
Kamerbrief over Verkenning eigen risico naar vaste eigen bijdragen en evaluatie naar financieel maatwerk door gemeenten

Onderzoeksteam
Kees Telder (Projectleider, Platform31)
Lisan Jansen Lorkeers (onderzoeker, Platform31/IVO)
Mariam Badou (onderzoeker, Verwey-Jonker Instituut)
Thomas Martinelli (junior onderzoeker, IVO)
Elske Wits (onderzoekscoördinator, IVO)
Maarten Kwakernaak (senior onderzoeker, Verwey-Jonker Instituut)
Wouter Vos (senior onderzoeker, Rebel Group)