Op 17 september organiseerde het IVO voor de vierde keer een filmavond. Dit keer met het thema: ‘Personen met verward gedrag: Verward of verwarrend?’. Centraal stond de Franse documentaire ’12 Jours’ van Raymond Depardon (2017). In ons panel zaten: Aram van Reijsen, hoofd van de crisisdienst Rotterdam, Petra van Holland, coördinator programma Personen met Verward Gedrag bij de politie en Hennie Kleijwegt, ervaringsdeskundig als naaste van iemand met verward gedrag. Hieronder een impressie.
Een onderzoeksinstituut dat een filmavond organiseert, ligt misschien niet erg voor de hand. Voor ons is film echter een mooi medium om in gesprek te gaan over onderwerpen waar we onderzoek naar doen met mensen vanuit allerlei verschillende achtergronden en invalshoeken. Deze editie was een van de drukst bezochte avonden tot nu toe en dat is misschien niet zo verrassend. Er is veel te doen rondom het thema ‘verward gedrag’ of de veelgebruikte media-term ‘verwarde personen’. Dikgedrukte nieuwskoppen en hevige reacties vanuit de maatschappij: Verward! Gevaarlijk! Opsluiten! Reden genoeg voor het IVO Kino-team om hier een avond over te organiseren. Want wat is verward gedrag nou eigenlijk?
Nienke de Wit, junior onderzoeker van het IVO, opende de avond met een korte presentatie over recent onderzoek van het IVO waarin het perspectief van mensen die volgens hulpverlening verward gedrag verto(o)n(d)en centraal stond. Aansluitend zagen we in de stijl van cinéma-vérité beelden van een Franse psychiatrische kliniek voor gedwongen opname in de documentaire ’12 Jours’. Centraal stonden gesprekken tussen patiënten, hun advocaten en rechters die het (gedwongen) verblijf van de patiënten moesten goedkeuren.
Na de documentaire spraken we met een panel na. Volgens Aram van Reijsen zagen we in de film situaties die vergelijkbaar waren met de Nederlandse. Een belangrijk verschil was dat er in Nederland meer ruimte is om in te gaan tegen het advies van de psychiater; in de film werd het oordeel van de psychiater in vrijwel alle gevallen overgenomen door de rechter. Een indrukwekkende scène was die van een ogenschijnlijk ongevaarlijke vrouw die vertelde hoe ze door 12 man werd bedwongen en uitgekleed bij haar opname. Opvallend was dat er vanuit het panel begrip was voor beide kanten in het verhaal, aan de ene kant de kwetsbare patiënt die beschermd moet worden en zo’n behandeling als traumatisch kan ervaren, maar aan de andere kant ook voor de veiligheid van de mensen die met verward gedrag moeten omgaan.
Een andere vraag die de film opriep, ging over het wel of niet luisteren naar wat patiënten te zeggen hebben. De situatie en wensen van de patiënten in de film wekte aan de ene kant veel empathie, maar sommige patiënten hadden weinig inzicht in hun situatie. Moesten zij niet tegen zichzelf in bescherming genomen worden? Iemand uit het publiek herkende deze situatie en vertelde dat hij juist blij was dat er niet naar zijn broer geluisterd werd bij het besluit over zijn opname.
Het levendige nagesprek vloog voorbij, want toen om tien uur de avond moest worden afgesloten was er eigenlijk nog genoeg te bespreken. We hopen dat alle bezoekers dit gesprek zelf voortzetten in hun omgeving en/of werk. Of zoals Hennie Kleijwegt het zei: “Als je elkaar niet begrijpt is er maar één manier om dat de wereld uit te helpen en dat is door met elkaar te praten.”
Bekijk de korte video impressie (YouTube).
Begin volgend jaar volgt een nieuwe IVO Kino. Hou hiervoor onze website of Twitter in de gaten.
