Achtergrond en doelstelling
Het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA) streeft naar een samenleving waarin problematisch alcoholgebruik wordt voorkomen en tijdig wordt behandeld. Activiteiten van het SVA zijn gericht op het wegnemen van drempels tot hulpverlening, het agenderen van het belang van vroegsignalering bij professionals, vrijwilligers en naasten en hen faciliteren om adequaat te signaleren, hulp te bieden of door te verwijzen.
‘Vroegsignalering’ verwijst naar het herkennen van riskant alcoholgebruik: alcoholgebruik dat (mogelijk) problemen geeft of problemen kan gaan geven, bijvoorbeeld vanwege de hoeveelheid alcohol die de patiënt/cliënt gebruikt. Ook een kleine hoeveelheid kan riskant zijn, als er bepaalde negatieve lichamelijke, sociale en/of psychische gevolgen mee gepaard gaan. Denk aan situaties waarin iemand kwetsbaar is voor verslaving, deelneemt aan het verkeer, zwanger is, bepaalde aandoeningen heeft, of medicijnen gebruikt die niet goed te combineren zijn met alcoholgebruik.
Op dit moment is het onduidelijk in hoeverre zorgverleners riskant alcoholgebruik signaleren en hoe ze daarmee omgaan. Ook weten we niet in hoeverre zij bekend zijn met de producten van het SVA en of zij deze in hun praktijk gebruiken. Samen met het Nivel werkt Onderzoeksinstituut IVO aan een monitor die deze zaken in kaart brengt.
Opzet
We stellen een korte vragenlijst op over signalering van riskant alcoholgebruik en bekendheid met en gebruik van SVA-producten. Deze vragenlijst zetten we uit onder zorgverleners in de eerstelijnszorg (huisartsen, POH) en zorgverleners in de tweedelijnszorg (artsen en verpleegkundigen met een bepaald specialisme, psychiaters en psychologen).
Looptijd
November 2023 – mei 2024
Resultaat
- Monitor (vroeg)signalering alcoholproblematiek – Eerste meting in de eerstelijns- en tweedelijnszorg (juli 2024)
- Nieuws: Bij mogelijk riskant alcoholgebruik van een patiënt gaat de zorgverlener het gesprek aan, maar veel van de beschikbare hulpmiddelen zijn hen onbekend (juli 2024)
Financier
Financier van het project is het Trimbos-Instituut, dat ook onderdeel uitmaakt van het SVA.
Onderzoeksteam
Chantal Leemrijse (Nivel), Elske Wits en Simone ’t Hooft (Onderzoeksinstituut IVO).