Middelengebruik in de forensische GGZ is een gevoelig onderwerp. Middelen gebruiken mag niet, zo schrijft het beleid voor, maar veel patiënten verlangen wel naar middelen. Zeker wanneer iemand verslaafd is, heeft dat beleid invloed op de kwaliteit van leven. Straffen heeft volgens behandelaren weinig zin en sommige patiënten willen een volledig drugsvrije kliniek, terwijl andere vinden dat cannabisgebruik soms wel kan. Middelengebruik is bovendien een heikele kwestie omdat de forensische zorg momenteel onder een vergrootglas ligt.

Het IVO gaat het spanningsveld onderzoeken dat bestaat tussen het beleid rondom middelengebruik en het verbeteren van de kwaliteit van leven in de forensische GGZ. We kijken daarvoor naar aanbevelingen uit een studie naar de kwaliteit van leven in de forensische zorg (Schel e.a. 2017). Zo is het bijvoorbeeld niet verstandig om vooral overtredingen te bestraffen, maar wel om de nadruk te leggen op het belonen van abstinentie. Maatwerk is een andere aanbeveling; niet totaal verbieden, maar kijken naar individuele behoeften en mogelijkheden, rekening houdend met de risico’s.

Advies, handelingsprotocol én vignetten
Kwaliteitsnetwerk Forensische Zorg (KFZ), de financier van dit project, wil graag dat het spanningsveld en de dilemma’s in kaart worden gebracht aan de hand van sprekende voorbeelden (vignetten). Ook is er behoefte aan een advies op afdelingsniveau en kliniekniveau: hoe kunnen we de stoornis in het middelengebruik behandelen én de kwaliteit van leven verbeteren? Met deze studie willen we komen tot een handelingsprotocol waarmee de werkvloer in veelvoorkomende gevallen uit de voeten kan.

Tactus Verslavingszorg verzorgt de coördinatie van dit project, het IVO onderzoekt de dilemma’s en komt met een advies en handelingsprotocol. We interviewen daarvoor medewerkers uit de forensische zorg en zetten een Community of Practice (CoP) op om zeker te zijn van relevante en door de praktijk gedragen producten.

Naast Tactus Verslavingszorg werken we in dit project samen met Transfore, Van Mesdagkliniek, Novadic-Kentron, NISPA en Het Zwarte Gat.