Alcoholgebruik heeft negatieve gevolgen voor zowel individuele gezondheid als maatschappij, met aanzienlijke zorgkosten tot gevolg. Preventie van alcoholgebruik is daarom essentieel om deze schade te verminderen, maar de invloed van de alcoholindustrie en hun betrokkenheid bij beleidsvorming vormen een uitdaging. Het is cruciaal om deze invloed te begrijpen, evenals de frames en argumenten die zij gebruiken. De Nationaal Preventieakkoord uit 2018 formuleert doelen en acties voor het Nederlandse alcoholbeleid, maar de betrokkenheid van de alcoholindustrie leidde tot conflicten en eindigde in het stopzetten van de ‘alcoholtafel’.

De voortdurende interactie tussen de staatssecretaris van Volksgezondheid en de alcoholindustrie suggereert hun potentiële invloed op het beleid. Bovendien wijst de opname van ‘blurring’ in het regeerakkoord van 2021 op mogelijke invloed van de alcoholindustrie op de Nederlandse politiek. Blurring impliceert het combineren van verschillende bedrijfsmodellen, waaronder het verkopen en schenken van alcohol in diverse soorten winkels. De discussie over blurring biedt inzicht in de frames en argumenten van zowel gezondheidspartijen als de alcoholindustrie. De recent verschenen Kennisagenda Alcoholpreventie benoemt onderzoek naar zowel blurring als frames en argumenten als belangrijke onderzoeksprioriteiten.

Doelstelling
De doelstelling van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de frames en argumenten van vertegenwoordigers van de alcoholindustrie in Nederland bij de discussie en besluitvorming rondom het Preventieakkoord en het promoten van blurring met alcohol.

Dit kan leiden tot meer bewustzijn van frames en argumenten van de alcoholindustrie, waardoor
gezondheidspartijen en politici beter geïnformeerd worden over de daadwerkelijke invloed van de alcoholindustrie op het Nederlandse alcoholbeleid.

Opzet
We gebruiken het Policy Dystopia Model (Ulucanlar et al., 2016) als conceptueel model voor ons onderzoek. In dit model worden argumenten en strategieën van de industrie weergegeven en gerangschikt. We voeren een inhoudsanalyse uit op documenten en artikelen waarin blurring met alcohol in Nederland wordt omschreven.

Resultaat
Rapport: Argumenten en framing in alcoholbeleid: een analyse van het recente debat rondom blurring (december 2023)

Looptijd
Juli – november 2023

Financier
Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP

Onderzoeksteam
Gera Nagelhout, Nikita Poole en Elsbet Lodenstein (Onderzoeksinstituut IVO)