Achtergrond
Verslaving is niet alleen een probleem voor de persoon die verslaafd is. Verslaving kan ook de levens van vaders, moeders, broers, zussen, partners en (volwassen) kinderen beïnvloeden. Leven in de nabijheid van iemand met een verslaving leidt tot meer lichamelijke en psychische gezondheidsrisico’s. Preventieprogramma’s zijn er voor deze omvangrijke groep nauwelijks, met uitzondering van gemeentelijke programma’s voor Kinderen van Verslaafde Ouders (KVO).

Doelstellingen

1. Meer inzicht krijgen in de impact van middelengebruik van een familielid op jongere en jongvolwassen naasten, lichamelijke en psychische gezondheid, copingstrategieën, gevolgen voor sociale participatie (studie, vrije tijd) en (behoefte aan) sociale steun, rekening houdend met subgroepverschillen (zoals man-vrouw, duur van het gebruik, sociaaleconomische status van de ouders (SES), etnische achtergrond, type relatie tot het gebruikende familielid).
2. Meer inzicht krijgen in de relatie tussen middelengebruik van een familielid en het eigen middelengebruik door jongere en jongvolwassen naasten, in vergelijking met middelengebruik van leeftijdgenoten zonder een familielid dat middelen gebruikt.
3. Meer inzicht krijgen in de relatie tussen middelengebruik van een familielid en studiesucces van jongere en jongvolwassen naasten, in vergelijking met studiesucces van leeftijdgenoten zonder een familielid dat middelen gebruikt.
4. Onderzoeken hoe het bereik van een bestaand ondersteuningsaanbod voor jongere en jongvolwassen naasten kan worden vergroot.
5. Theoretische verdieping van het Strain-Stress-Coping-Support-model. De samenhang tussen stress, gezondheid, copingstrategieën en sociale steun wordt getoetst, rekening houdend met subgroepverschillen.

Opzet
We hebben een grootschalig cross-sectioneel vragenlijstonderzoek uitgevoerd onder studenten van de Hogeschool Rotterdam om inzicht te krijgen in de prevalentie, voorspellers en gevolgen van het zijn van een naaste van iemand met een verslaving. Daarnaast voeren we longitudinaal kwantitatief en kwalitatief onderzoek uit onder studenten van de Hogeschool Rotterdam die naasten zijn van iemand met een verslaving.

Resultaten

• Artikel: Stress and strain: A qualitative study into the impact of having relatives with addiction problems on students’ health and daily lives (juli 2023)
• Impact of the COVID-19 pandemic on students with relatives with addiction problems: A longitudinal qualitative study  (april 2023)
• Artikel: Familieleden met verslavingsproblemen (april 2023)
• Artikel: Students with and Without Relatives with Problematic Substance Use: Do They Differ in Health, Substance Use and Study Success? (augustus 2022)

Looptijd
Januari 2020 – december 2024

Financiers
Promotievoucher Hogeschool Rotterdam en Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam

Onderzoeksteam
Hogeschool Rotterdam: Dorine van Namen (promovendus), Dr. AnneLoes van Staa (co-promotor), Dr. Sander Hilberink (co-promotor)
IVO en Universiteit Maastricht: Prof. dr. Gera Nagelhout (eerste promotor)
Universiteit Maastricht: Prof. Hein de Vries (tweede promotor)